Budowa psiego pyszczka odzwierciedla jego sposób odżywiania, czyli względną mięsożerność. To, ile zębów ma dorosły pies lub szczeniak, jest uzależnione od jego etapu rozwoju, zaś stan jamy ustnej ma bezpośredni wpływ na zdrowie całego organizmu. Wady zgryzu, takie jak podwójne zęby u psa, nie pozostają obojętne dla funkcjonowania narządów wewnętrznych. W jamie ustnej następuje rozdrobnienie spożywanego pokarmu, co sprzyja optymalnemu trawieniu w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Z tego powodu dbanie o zdrowie zębów jest kluczowe w opiece nad czworonogiem. Jak wygląda prawidłowe uzębienie u psa i jak o nie dbać, aby było jak najdłużej w dobrej kondycji?
Spis treści:
- Uzębienie psa – jakie zęby ma pies?
- Zęby u szczeniaka a uzębienie dorosłego psa
- Podwójne zęby u psa i inne wady zgryzu
Uzębienie psa – jakie zęby ma pies?
Wzór zębowy psa pod pewnymi względami przypomina uzębienie człowieka. Jest to spowodowane faktem, że psy, podobnie jak ludzie, są ssakami, a ich organizmy przystosowały się do spożywania i trawienia pokarmów zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Z tego powodu zęby psa nie są jednolite pod względem kształtu i wielkości, dzięki czemu mogą spełniać różne funkcje:
- siekacze – mocne zęby o płaskim, łopatkowatym kształcie. Pierwotnie służyły do odrywania mięsa zdobyczy od kości i jego wstępnego rozdrabniania. Psy domowe nie muszą polować, aby zapewnić sobie pożywienie, jednak siekacze wciąż spełniają funkcję cięcia pokarmu na mniejsze kawałki.
- kły – są wyraźnie dłuższe niż pozostałe zęby. U dziko żyjących psowatych (np. wilków) służą do chwytania i zabijania upolowanej zdobyczy. Psy domowe używają ich do rozrywania dużych kawałków pożywienia, a także stabilnego obejmowania obiektów, które chcą przenieść z miejsca na miejsce.
- przedtrzonowce – służą do miażdżenia i rozcierania pokarmu, który następnie zostaje przesunięty do dalszych części przewodu pokarmowego. Te potężne zęby mają również potencjał do rozkruszania twardych elementów, m.in. kości. Nie należy jednak pozwalać pupilowi na gryzienie zbyt twardych obiektów, gdyż może to powodować uszkodzenia w obrębie jamy ustnej
- trzonowce – spełniają podobne funkcje, jak przedtrzonowce. To najbardziej masywne ze wszystkich psich zębów;
- łamacze – to najmocniejsze z psich zębów. W górnym łuku stanowią czwarte zęby przedtrzonowe, natomiast w dolnym – pierwsze trzonowe.
Warto zauważyć, że kształt jamy ustnej, a zatem również łuków zębowych, u różnych psów jest nieco inny. Jest to zależne od rasy, jaką reprezentuje dany osobnik: np. szczęki owczarka niemieckiego znacząco różnią się od pyszczka mopsa.
Zęby u szczeniaka a uzębienie dorosłego psa
To, ile pies ma zębów, jest uzależnione przede wszystkim od etapu rozwoju, na jakim aktualnie się znajduje. Inaczej wyglądają zęby u psa dorosłego, a inaczej u szczenięcia. Zęby mleczne wyrzynają się w pierwszych tygodniach życia psa i są rozłożone równomiernie w szczęce i żuchwie: po 14 w łuku dolnym i górnym. W każdym z łuków, po każdej ze stron, znajdują się 3 siekacze, jeden kieł i 3 przedtrzonowce. Szczenięta nie mają jeszcze trzonowców, które są najbardziej masywne i położone najgłębiej w obu szczękach. Wyrastają one najpóźniej ze wszystkich zębów. Wymiana zębów u psa trwa nawet kilka miesięcy. Wtedy też w jamie ustnej pojawiają się, zęby stałe, które są mocne i przystosowane do gryzienia już twardych kawałków pożywienia.
Z ilu zębów składa się pełne uzębienie dorosłego psa? Jeżeli szczęki oraz zgryz mają prawidłową anatomię, po wypadnięciu „mleczaków” na ich miejscu wyrastają 42 zęby stałe. Nie są one rozłożone równomiernie, ponieważ 20 z nich znajduje się w szczęce, zaś 22 pozostałe mają swoje miejsce w żuchwie. Taki układ jest optymalny dla zwierzęcia, ponieważ umożliwia mu prawidłowe gryzienie i przeżuwanie pokarmu.
Podwójne zęby u psa i inne wady zgryzu
To, ile zębów ma pies, jest tylko jednym z czynników, które warunkują prawidłowe pobieranie pokarmu. Równie ważnym elementem jest ułożenie zębów w szczękach oraz ułożenie szczęki i żuchwy wobec siebie, czyli zgryz. Nieprawidłowa pozycja „mleczaków” może być pierwszym sygnałem, że zęby stałe również wyrosną w złych miejscach. Warto więc kontrolować stan uzębienia psa od pierwszej wizyty w gabinecie weterynaryjnym. Zabiegi higieniczne, czyli codzienne czyszczenie zębów u psa, może być wspomagane poprzez podawanie pupilowi przekąsek dentystycznych, takich jak Pedigree® DentaStix.
Jedną z najpopularniejszych wad zgryzu u naszych czworonogów jest podwójne uzębienie. Wymiana zębów mlecznych na stałe następuje zazwyczaj między 3. a 7. miesiącem życia szczenięcia. Zdarza się jednak, że nie wszystkie zęby wypadają przed pojawieniem się nowych i wówczas mówimy o przetrwałych zębach mlecznych, które mogą spowodować skrzywienie całego zgryzu. Taka sytuacja zdarza się stosunkowo często, bo aż u 15% psiej populacji, przy czym niektóre rasy (głównie małe i miniaturowe) są narażone na wystąpienie podwójnych zębów bardziej od pozostałych. Rolą opiekuna jest wówczas zabranie pupila na konsultację weterynaryjną, a następnie wdrożenie odpowiedniej terapii.
O prawidłowym układzie stałych zębów u psa mówimy wówczas, gdy występuje tzw. zgryz nożycowy, charakteryzujący się tym, tym, że siekacze żuchwy znajdują się tuż za siekaczami górnej szczęki. U niektórych ras (zwłaszcza pasterskich) dopuszcza się również tzw. zgryz cęgowy (inaczej kleszczowy), w którym siekacze żuchwy i górnej szczęki są ustawione w jednej linii. Najczęściej występujące nieprawidłowości w ułożeniu szczęk zwierzęcia to przodozgryz lub tyłozgryz. Są to wady anatomiczne, które mogą być wrodzone lub zostać nabyte przez psa w okresie szczenięcym, np. w wyniku błędnego doboru lub nieumiejętnego korzystania z gryzaka. Inną poważną wadą budowy psiej jamy ustnej jest zgryz naprzemienny. Charakteryzuje się on tym, że siekacze żuchwy są zlokalizowane za siekaczami górnej szczęki.
Niemal każda wada zgryzu u psa może zostać skorygowana, jeżeli zostanie zauważona odpowiednio wcześnie. Warto więc dbać o higienę jamy ustnej swojego pupila oraz kontrolować jego rozwój w okresie szczenięcym. Kochający opiekun szybko wychwyci każdy najdrobniejszy problem i będzie w stanie właściwie zareagować, aby pomóc swojemu czworonożnym przyjaciołom – a przecież to na dobru pupila zależy nam najbardziej!
