Prawidłowa dieta psa odgrywa znaczącą rolę w utrzymaniu zdrowia i dobrego samopoczucia czworonoga, dlatego wybranie sposobu żywienia naszego pupila jest ważną decyzją, którą musi podjąć każdy opiekun. Czym karmić psa? Pokarm powinien cechować się stabilnym składem, zaspokajać zapotrzebowanie na substancje odżywcze, pozwalać na zachowanie zdrowia i maksymalne wykorzystanie możliwości oraz cech, jakie zostały zapisane w genach psa. Nieprawidłowe żywienie może przyczynić się do rozwoju wielu chorób. Zatem decyzja dotycząca sposobu żywienia psa musi być podjęta na podstawie rzetelnych argumentów, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i preferencji każdego zwierzęcia.
Prawidłowe żywienie czworonoga jest bardzo ważnym elementem dbania o jego zdrowie. Wielu opiekunów zastanawia się, czym karmić psa, by był zdrowy i czuł się świetnie. Istnieje wiele możliwych rozwiązań, które najłatwiej pogrupować ze względu na sposób przygotowania pokarmu. Wyłaniają się wtedy dwa podstawowe typy żywienia. Pierwszy jest oparty na podawaniu karm gotowych, a drugi – pożywienia przygotowywanego w domu.
Dużą zaletą pełnoporcjowych gotowych karm jest ich stały i zbilansowany skład, gwarantujący dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i energii w odpowiednich ilościach oraz proporcjach, spełniając tym samym potrzeby żywieniowe zwierząt. Nie wymagają one żadnej suplementacji i mogą stanowić wyłączne źródło pokarmu. Są łatwostrawne, smakowite oraz bezpieczne dla zdrowia zwierzęcia, zatem mogą być z powodzeniem stosowane w codziennym żywieniu czworonożnego członka rodziny.
Innym rozwiązaniem jest przygotowywanie posiłków dla psa w domu. Jednak opracowanie prawidłowej diety wymaga dużej wiedzy na temat potrzeb żywieniowych, specyfiki trawienia i metabolizmu poszczególnych składników odżywczych, ich zawartości w stosowanych produktach oraz interakcji zachodzących między nimi w procesach obróbki termicznej.
Oczywiście przygotowanie zbilansowanego pokarmu dla psa w domu jest możliwe, ale jest to zadanie skomplikowane i pracochłonne. Należy brać pod uwagę zalecane zawartości niezbędnych składników odżywczych, które są podane w normach żywieniowych (np. FEDIAF) oraz indywidualne zapotrzebowanie energetyczne. Dlatego powinniśmy tak dopasować produkty, z których będzie przygotowany pokarm, aby dostarczały odpowiednie proporcje substancji odżywczych. Kolejnym krokiem jest obróbka termiczna produktów (należy ustalić interakcje zachodzące między składnikami odżywczymi oraz powstawanie nowych związków chemicznych).
Istotny jest czas gotowania lub pieczenia oraz temperatura tych procesów (aby uzyskać odpowiednio strawny i bezpieczny mikrobiologicznie pokarm). W praktyce opiekunowie często przygotowują posiłki bez odpowiedniej wiedzy, nie opracowują precyzyjnie dawki pokarmowej i nie przestrzegają procesów przetwarzania surowców. To z kolei może być przyczyną problemów ze zdrowiem zwierzęcia.
Jedzenie domowe – na co uważać?
Najczęstszą wadą pokarmów „domowych” jest ich niezbilansowanie. Zazwyczaj zawierają one nieodpowiednie ilości składników odżywczych. Jak mówi lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka, należy pamiętać, że zarówno niedobór, jak i nadmiar składników odżywczych jest szkodliwy i może być przyczyną wielu chorób. Na przykład niedobór wapnia oraz fosforu, przy znacznej przewadze fosforu nad wapniem, często spotykane przy żywieniu samym mięsem, może sprzyjać wystąpieniu chorób układu ruchu.
Możemy mieć do czynienia z różnego rodzaju zaburzeniami bilansu pokarmu, np. dieta oparta na samym mięsie (mięśniach szkieletowych) jest niewystarczająca pod względem zawartości wapnia, potasu, cynku, żelaza czy witaminy E. Pokarmy domowe są często zbyt bogate w tłuszcze lub zawierają nieprawidłowe ilości witamin i minerałów. Brak kontroli nad wysoką kalorycznością posiłków, wynikający głównie z wysokiej zawartości tłuszczu, oraz podawanie pokarmu w nadmiernych ilościach, często spotykane przy żywieniu domowym, stanowią główną przyczynę nadwagi i otyłości, prowadzących do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Innym problemem związanym z przygotowaniem pokarmu dla psa w domu jest uzyskanie prawidłowej strawności pożywienia, dzięki której nasz pupil przyswoi potrzebne mu składniki odżywcze. Prawidłowe trawienie utrudnia wiele czynników – nieodpowiedni dobór produktów, obecność dodatków pogarszających strawność (np. kasza, zimne ziemniaki), zbyt duża zawartość włókien pokarmowych (np. marchewka lub inne warzywa), nieodpowiednie przygotowanie posiłku. Przewlekłe podawanie pokarmu o obniżonej strawności może być przyczyną biegunek i prowadzić do niedoborów żywieniowych.
Bardzo ważne jest, aby posiłki, które podajemy naszemu pupilowi, były bezpieczne. Nie powinny one zawierać niczego, co mogłoby mu zaszkodzić m.in. bakterii chorobotwórczych, grzybów czy pasożytów. Na szczęście te zagrożenia są w większości eliminowane dzięki prawidłowej obróbce termicznej. Pamiętajmy też, że nieświeże produkty (np. nadpsute mięso, ziemniaki czy spleśniały chleb) zawierają toksyny bakteryjne lub grzybiczne, które nie ulegają rozkładowi w czasie gotowania i mogą być przyczyną biegunek, uszkodzenia wątroby oraz wielu innych zaburzeń. Dlatego kontrolujmy świeżość posiłków, które podajemy naszemu psu. Często zapominamy o tym, że istnieje szereg produktów spożywanych przez ludzi, powszechnych w naszym codziennym życiu, które są bardzo szkodliwe dla psów. Należą do nich np. czekolada, czosnek, cebula, szczypiorek, orzechy makadamia, awokado, rodzynki czy winogrona. Pamiętajmy, aby nigdy nie były dostępne dla czworonoga.
Kolejnym problemem, z którym często mamy do czynienia w przypadku pokarmów przygotowywanych w domu, jest brak powtarzalności składu ze względu na zmienność surowców oraz nieprecyzyjne przestrzeganie procesów obróbki. Pamiętajmy, że psy nie potrzebują diety urozmaiconej pod względem smaku i składu, gdyż – jak przypomina lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka – jedynie stabilny skład pokarmu pozwala na utrzymanie zdrowia i prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego. W badaniach wykazano, że stosowanie urozmaiconej diety, czyli wprowadzanie do niej gwałtownych zmian, jest główną przyczyną występowania biegunek u psów.
Wybierając sposób żywienia psa, trzeba zastanowić się, ile czasu i pieniędzy możemy przeznaczyć, aby zaspokoić potrzeby naszego pupila. Pełnoporcjowe karmy gotowe są wygodnym, praktycznym, a jednocześnie zdrowym rozwiązaniem. W przypadku posiłków przygotowywanych dla psa w domu możliwe jest uzyskanie prawidłowego pokarmu, ale wymaga to dużo więcej pracy, a czasem nawet większego nakładu finansowego.
Na forach internetowych toczy się wiele dyskusji dotyczących jakości karm gotowych. Spotyka się różnego rodzaju rankingi produktów, gdzie jedne karmy uznawane są za dobre, a inne za złe. Warto przyjrzeć się bliżej zagadnieniu jakości karm gotowych, aby dowiedzieć się, jak należy dokonywać ich rzetelnej oceny i czy uzasadnione jest dzielenie karm na lepsze i gorsze.
Jakość karm gotowych dla psów jest określeniem, które obejmuje wiele czynników istotnych z punktu widzenia żywienia i zdrowia psów. Są to: kompletność pokarmowa, strawność, smakowitość i bezpieczeństwo. Kompletność karmy polega na tym, że dany produkt zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze i energię w odpowiednich ilościach i proporcjach. Karma dla psów, która dostarcza zwierzęciu w dziennej dawce wszystkie potrzebne substancje pokarmowe na poziomie określonym przez normy żywieniowe, oznaczana jest mianem pełnoporcjowej (kompletnej i zbilansowanej). Może ona stanowić jedyne źródło pożywienia każdego dnia.
Z kolei optymalna strawność karmy dla psów (powyżej 70%) warunkuje przyswojenie zawartych substancji odżywczych na odpowiednim poziomie oraz wpływa na właściwe wypróżnienia, zmniejszając prawdopodobieństwo wystąpienia biegunek lub zaparć. Smakowitość jest równie ważna i znacząco wpływa na jakość karmy. Sięgnij np. po nasze karmy suche Pedigree, które smakują czworonogom. Odpowiednia atrakcyjność pokarmu powoduje, że psy chętnie go jedzą, co umożliwia zaspokojenie ich potrzeb żywieniowych. Oczywiście niezbędną cechą karmy gotowej musi być bezpieczeństwo.
Oznacza to, że produkt nie może zawierać żadnych czynników (mikrobiologicznych i chemicznych), które stanowiłyby zagrożenie dla zdrowia zwierzęcia, np. bakterii, toksyn, pasożytów, ciał obcych. Należy pamiętać, że karmy gotowe produkowane w Europie podlegają ścisłym przepisom, a i ich produkcja jest nadzorowana przez odpowiednie służby (w Polsce przez Inspekcję Weterynaryjną). Daje nam to gwarancję spełnienia warunku bezpieczeństwa tych produktów.
Cechy warunkujące jakość karmy dla psów ocenia się głównie podczas badań laboratoryjnych, ale opiekun psa może w pewnym stopniu określić poziom ich spełnienia na podstawie obserwacji zwierzęcia i jego zachowania. Pupil powinien chętnie zjadać podaną karmę, a jego wygląd i zdrowie nie mogą się pogarszać. Jak wyjaśnia lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka:
Należy zwracać uwagę na sierść i skórę czworonoga, jego wypróżnienia oraz kondycję. W trakcie żywienia daną karmą wygląd oraz zdrowie okrywy włosowej i skóry nie mogą ulegać negatywnym zmianom. Warto zwrócić uwagę na to, czy kał jest prawidłowy i czy nie występują biegunki lub zaparcia. Pupil nie powinien również w sposób niezamierzony zmieniać swojej masy ciała, tzn. chudnąć ani tyć. Należy jednak pamiętać, że jeżeli stosujemy jednocześnie kilka rodzajów karm lub podajemy dodatkowo samodzielnie przygotowywany pokarm, uniemożliwia to ocenę jakości danej karmy gotowej w warunkach domowych.
Rozwiązaniem, które jest zdrowe dla czworonoga i wygodne dla opiekuna są karmy gotowe – pełnoporcjowe i uzupełniające. Receptury karm pełnoporcjowych są opracowane tak, aby pożywienie zaspokajało wszystkie potrzeby żywieniowe zwierząt, dla których jest przeznaczone. Oznacza to, że karma taka dostarcza niezbędnych składników odżywczych i energii w odpowiednich ilościach oraz proporcjach, czyli jest kompletna i zbilansowana. Co więcej, może być podawana zwierzęciu każdego dnia, jako wyłączne źródło substancji odżywczych, i nie wymaga suplementacji. Jak radzi lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka: „U zdrowych psów, które otrzymują gotowe karmy pełnoporcjowe, nie powinno się stosować dodatkowych preparatów witaminowo-mineralnych, gdyż mogą one zaburzać proporcje tych składników w diecie”.
Pełnoporcjowe karmy gotowe, poza kompletnością i zbilansowaniem, mają również inne zalety. Są bezpieczne dla zdrowia czworonogów, czyli nie zawierają niczego, co mogłoby zaszkodzić zwierzętom (np. bakterii, pasożytów czy toksyn), charakteryzują się właściwą strawnością, są smakowite, a także stałe pod względem składu. Ta ostatnia cecha jest wyjątkowo ważna, gdyż nagłe zmiany składu pokarmu (tzw. urozmaicanie) mogą być częstą przyczyną biegunek u psów.
Jeśli chodzi o inne rodzaje karm dla psów, na rynku dostępne są także karmy uzupełniające, które mogą dostarczyć dodatkowe ilości substancji odżywczych i energii albo innych czynników pozytywnie wpływających na zdrowie zwierzęcia. Przykładem takiego pokarmu są przysmaki dla psów oraz dodatki żywieniowe. Smaczne przekąski są doceniane zarówno przez czworonogi, jak i troskliwych opiekunów. Zwierzęciu sprawiają przyjemność, a opiekun może wykorzystuje je jako nagrody w procesie szkolenia.
Dodatkowo smakołyki sprzyjają budowaniu pozytywnej więzi pomiędzy psem a człowiekiem oraz zaspokajają jedną z podstawowych psich potrzeb – żucia i gryzienia. Jednak, jak podkreśla lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka: „Karmy uzupełniające należy stosować w taki sposób, aby nie dostarczały więcej niż 10% energii potrzebnej psu w ciągu dnia. Nadmierna ilość smakołyków może prowadzić do nadwagi oraz otyłości”. Istnieje także grupa tzw. przekąsek funkcjonalnych, o potwierdzonych badaniami właściwościach prozdrowotnych. Zaliczają się do nich skutecznie działające przysmaki stomatologiczne, które pomagają utrzymać prawidłową higienę jamy ustnej, np. Pedigree Dentastix.
Prawidłowe żywienie psów wpływa na ich zdrowie i dobre samopoczucie. Natomiast nieprawidłowa dieta może być przyczyną wielu chorób. Dlatego warto rozważyć stosowanie pełnoporcjowych karm gotowych, które dostarczają pupilowi wszystko, czego potrzebuje, a opiekunowi zapewniają oszczędność czasu i wygodę.
Etykieta – w tym skład i analiza karmy dla psów, stanowią narzędzie obiektywnej oceny produktu. Na opakowaniu umieszczana jest m.in. informacja dotycząca wieku bądź stopnia aktywności fizycznej czworonoga, dla którego karma jest przeznaczona oraz bardzo ważna wzmianka, czy jest to karma pełnoporcjowa, czy uzupełniająca. Skład karmy dla psów to swoisty „przepis”, według którego został przygotowany produkt, z wyszczególnieniem jego składników wymienionych w porządku malejącym pod względem masy. Czytając analizy różnych karm, jeśli chcemy dokonać obiektywnego porównania, należy zwrócić uwagę na zawartość wody i kaloryczność produktów.
Jeśli chodzi o skład karmy dla psów, prawnie uregulowane określenia dotyczące zawartości mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego (np. „z kurczakiem”) opisują zawartość konkretnego składnika (w tym przypadku 4%), a nie całkowitą ilość danej grupy surowców, która jest znacznie wyższa. Na sklepowych półkach znajduje się ogromny wybór różnego rodzaju gotowych karm. Znajdziemy produkty wielu marek dla psów dorosłych, szczeniąt, seniorów, psów aktywnych, itp. Zdarza się, że opiekun czworonoga czuje się zagubiony i nie potrafi dokonać wyboru odpowiedniego pokarmu dla swojego pupila.
Pamiętajmy, że decyzja czym karmić psa, jest bardzo istotna, gdyż właściwe żywienie odgrywa ogromną rolę w utrzymaniu zdrowia i dobrego samopoczucia zwierzęcia oraz pozwala na maksymalne wykorzystan
e możliwości organizmu zapisanych w genach. Wybór sposobu żywienia psa powinien być oparty na rzetelnych argumentach znajdujących swoje potwierdzenie w badaniach naukowych. Przede wszystkim powinniśmy poznać indywidualne potrzeby żywieniowe naszego pupila i na tej podstawie dopasować optymalny pokarm.
Narzędziem obiektywnej oceny gotowych karm jest etykieta, która dostarcza wielu cennych informacji. W Europie sposób opisywania karm dla zwierząt jest ściśle regulowany prawem. Istnieje szereg wymagań, które etykieta karmy musi spełniać, aby produkt mógł znaleźć się w sklepie. Czego zatem możemy się dowiedzieć, czytając informacje zawarte na opakowaniu karmy dla psów?
Na etykiecie znajdziemy podstawowe dane o gatunku i etapie życia zwierząt (np. junior, senior), dla których produkt jest przeznaczony. Bardzo istotne jest określenie, z jakim rodzajem karmy mamy do czynienia, dzięki czemu wiemy, czym karmić psa. Warto sprawdzić, czy jest to produkt kompletny i zbilansowany, dostarczający wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich ilościach i proporcjach (karma pełnoporcjowa), czy też niekompletny, niestanowiący wyłącznego źródła substancji pokarmowych (karma uzupełniająca).
Na opakowaniu zamieszczona jest również instrukcja dotycząca stosowania produktu, z której dowiemy się, ile razy dziennie i jakie orientacyjne ilości karmy powinniśmy podawać naszemu pupilowi. Instrukcja stosowania zawarta na opakowaniach karm Pedigree uwzględnia potrzeby energetyczne psów o niskiej aktywności fizycznej, bowiem większość czworonogów w Polsce cechuje się właśnie niską i umiarkowaną aktywnością. Ten prosty zabieg producenta pozwala na uchronienie psa przed bardzo powszechnym obecnie problemem nadwagi i otyłości.
Na etykiecie musi znaleźć się skład produktu, czyli wyszczególnienie składników karmy w porządku malejącym pod względem masy. Najłatwiej wyobrazić to sobie jako przepis, według którego przygotowana zostaje karma. Producenci, wypisując skład karmy, mogą posługiwać się kategoriami (np. mięso i surowce pochodzenia zwierzęcego, zboża, oleje i tłuszcze) lub nazwami poszczególnych surowców (np. ryż, pszenica, suszone mięso z kurczaka, łosoś).
Jak wyjaśnia lekarz weterynarii specjalizujący się w żywieniu psów i kotów, Małgorzata Głowacka: Dłuższa lista wcale nie jest odzwierciedleniem bogatszego składu, jest to jedynie inna forma opisu zawartości karmy, ponieważ np. pozycja „mięso i surowce pochodzenia zwierzęcego” może zawierać kilka różnych surowców.
Bardzo ważnych danych dostarcza analiza produktu, czyli procentowa zawartość poszczególnych substancji odżywczych, tj. białka, tłuszczu, włókna surowego, popiołu ( tego, co zostałoby po spaleniu karmy – w praktyce ilość popiołu odzwierciedla ilość składników mineralnych) oraz wody, jeśli jej zawartość przekracza 14%, co dotyczy karm mokrych. Aby obiektywnie porównywać procentową zawartość substancji odżywczych, należy brać pod uwagę wilgotność karm oraz ich kaloryczność, a także określić ilość danego składnika w przeliczeniu na suchą masę produktu (po odjęciu wody) lub na energię pokarmową, np. na 1000 kcal.
Przykładowo 32-procentowa zawartość białka w suchej karmie oznacza około 35% białka w suchej masie, a 8-procentowa zawartość białka w mokrej karmie to 50% tego składnika w suchej masie. Jak podkreśla Małgorzata Głowacka Analizując zawartość poszczególnych składników odżywczych, ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że więcej nie zawsze znaczy lepiej. O optymalnej zawartości każdego składnika odżywczego możemy mówić wówczas, gdy znajduje się on pomiędzy zalecaną w normach żywieniowych wartością minimalną i maksymalną, jeśli taka istnieje.
Kolejnych informacji dostarczają nam tzw. oświadczenia lub deklaracje umieszczone na etykiecie produktu. Jednym z rodzajów takich deklaracji są te określające zawartość tzw. komponentów głównych, czyli np. mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Producent może deklarować zawartość mięsa w karmie w formie ustalonych sformułowań, które wiążą się z konkretną wartością procentową.
Należy podkreślić, że powyższe deklaracje nie oznaczają całkowitej ilości mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego zawartych w karmie, a odnoszą się jedynie do danego rodzaju mięsa. W innym przypadku karma nie spełniałaby warunku pełnoporcjowości, czyli nie dawałaby gwarancji, że zwierzę, dla którego produkt jest przeznaczony, otrzyma niezbędną ilość substancji odżywczych i energii w dziennej porcji.
Warto świadomie czytać etykiety, korzystając z wymienionych wskazówek. W ten sposób łatwiej podjąć właściwą decyzję dotyczącą wyboru tego, jaka karma będzie najlepsza dla psa, bez sugerowania się wieloma, często sprzecznymi informacjami i opiniami zawartymi np. na forach internetowych. Sprawdź np. nasze karmy dla psów Pedigree, które mają odpowiednio zbilansowane składniki.
Temat konserwantów i przeciwutleniaczy w karmach dla psów wywołuje liczne kontrowersje wśród opiekunów zwierząt. Warto dowiedzieć się więcej na ten temat, aby przekonać się, że tak naprawdę nie ma się czego obawiać. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że wszystkie dodatki – w tym konserwanty i przeciwutleniacze, które są stosowane w karmach dla psów, muszą być prawnie dopuszczone do użytku i dodawane w określonych, bezpiecznych ilościach.
Konserwanty to substancje, które chronią pokarm przed rozkładem mikrobiologicznym. Dzięki ich zawartości w karmie psy są chronione przed wystąpieniem zatruć pokarmowych. Podstawowym warunkiem stosowania konserwantów jest ich uzasadniona rola oraz bezpieczeństwo. Z tego względu w karmach mokrych nie wykorzystuje się żadnych konserwantów, ponieważ technologia produkcji i pakowania (sterylizacja i hermetyczne zamknięcie) całkowicie chroni pokarm przed degradacją chemiczną i mikrobiologiczną. Z kolei karmy suche są zabezpieczane przed namnażaniem się bakterii i pleśni głównie dzięki procesowi suszenia.
Z powodu niskiej wilgotności produktu (poniżej 10%) nie ma potrzeby dodawania do nich konserwantów. Stosuje się je jedynie w przypadku granul półwilgotnych ze względu na to, że karmy suche mogą być przechowywane dłuższy czas po otwarciu opakowania.
Do tego celu wykorzystuje się sorbinian potasu, będący substancją pochodzenia naturalnego, znalezioną w owocach jarzębiny. Na podstawie wielu analiz został on uznany za bezpieczny dodatek do żywności i dopuszczony do użycia. Zawartość sorbinianu potasu w karmach suchych jest oczywiście zgodna z dopuszczalnymi normami i w pełni bezpieczna dla psów – wyjaśnia lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka,, specjalizująca się w żywieniu psów i kotów.
Dodatek przeciwutleniaczy w karmie dla psów jest uzależniony od jej rodzaju. Karmy mokre nie zawierają przeciwutleniaczy z tego samego powodu, dla którego nie zawierają konserwantów – są poddawane sterylizacji i hermetycznie zamknięte. Jednak ze względu na swoje cechy biochemiczne i brak konserwacji chemicznej karmy mokre muszą być zużyte w ciągu 24-48 godzin od otwarcia, po którym należy je przechowywać w lodówce. Z kolei karmy suche mogą być przechowywane po otwarciu zdecydowanie dłużej.
Z tego powodu niezbędny jest w nich dodatek w postaci przeciwutleniaczy, które zapobiegają psuciu się produktu, tj. jełczeniu tłuszczu i wytwarzaniu w wyniku tego procesu niesmacznych i szkodliwych – w dużych stężeniach – substancji. W produkcji karm suchych stosuje się przeciwutleniacze naturalne (np. witaminę E), których efektywność jest zdecydowanie niższa, lub syntetyczne. Oba rodzaje przeciwutleniaczy w ilościach znajdujących się w karmach gotowych są bezpieczne i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia psów. Jeżeli ciekawi Cię temat, jaka karma będzie najlepsza dla psa, przeczytaj nasz artykuł: Zboża w karmach suchych i karmy bezzbożowe.
Kup online
Kliknij, aby kupić od jednego z poniższych sprzedawców.
