Sposób żywienia psa jest istotny na każdym etapie jego życia - od szczenięcia do seniora. Znajduje to odzwierciedlenie w długości i jakości życia oraz kondycji ciała naszego czworonoga. Pełnoporcjowa - kompletna i zbilansowana - dieta dodaje energii, poprawia samopoczucie, sprawia, że zwierzę ma chęć do zabawy, a także wpływa na jego wygląd. Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta dla psa? Co należy uwzględnić przy wyborze pokarmu dla czworonoga, aby otrzymywać jedzenie adekwatne do jego potrzeb?
Spis treści:
- Dieta dla psa dorosłego i dla szczenięcia - na czym polega różnica?
- Dieta dla psa seniora - jak żywić starzejącego się czworonoga?
- Dieta psa a jego wielkość - jakie ma znaczenie?
- Dieta dla psa po kastracji - jak zabieg wpływa na apetyt?
- Odchudzająca dieta dla psa - kiedy jest konieczna?
- Optymalna dieta dla psa - pełnoporcjowa karma czy domowe jedzenie?
Dieta dla psa dorosłego i dla szczenięcia - na czym polega różnica?
Jednym z najważniejszych czynników przy komponowaniu diety dla psa, jest jego wiek. Należy wybierać pokarm dostosowany do etapu życia naszego czworonoga.
Szczenięta i młode psy, od momentu odsadzenia od mleka matki do osiągnięcia dorosłości, powinny otrzymywać pokarm typu junior, który charakteryzuje się wyższą kalorycznością i zawartością substancji odżywczych niż jedzenie dla psów dorosłych (typu adult). Moment, w którym powinniśmy zacząć stosować dietę dla psa dorosłego, różni się w zależności od rozmiarów pupila (docelowej masy ciała). W przypadku psów miniaturowych jest to mniej więcej 8-10 miesiąc, a u psów olbrzymich nawet 18-24 miesiąc życia.
Dojrzałe psy potrzebują diety mniej kalorycznej niż szczenięta. Stosowanie diety dla psa dorosłego u szczenięcia może doprowadzić do niedoborów składników pokarmowych. Z kolei podawanie jedzenia dla szczeniąt psom dorosłym może przyczynić się do nadmiaru kalorii i rozwoju nadwagi lub otyłości, co w przyszłości będzie wiązało się z zadaniem sobie pytania jak odchudzić psa z nadwagą?
Dieta dla psa seniora - jak żywić starzejącego się czworonoga?
Wiek psa, w którym wchodzi i etap seniora, określa się w zależności od masy ciała (wielkości rasy). O psie seniorze mówimy wtedy, kiedy przeżył 75-80% przewidywanego czasu swojego życia, a więc w przypadku:
- ras olbrzymich, gdy ma 5 lat,
- ras dużych, gdy ma 6 lat,
- ras średnich, gdy ma 7 lat,
- ras małych i miniaturowych, gdy ma 8-10 lat.
U psów seniorów wzrasta ryzyko nadwagi i otyłości. Ich metabolizm zwalnia i przy podawaniu jedzenia o dotychczasowej kaloryczności, stosunkowo szybko może dojść do przyrostu tkanki tłuszczowej. Dlatego przy wyborze karmy dla psa seniora należy wziąć pod uwagę jej kaloryczność - przyjmuje się, że powinna ona wynosić około 4 kcal na gram suchej karmy. Informację na temat kaloryczności i porcjowania karmy znajdziemy na etykiecie produktu. Z kolei bardzo stare psy, których zdolności trawienne i metaboliczne ulegają pogorszeniu, mogą borykać się ze spadkiem beztłuszczowej masy ciała i niedowagą. Psy w zaawansowanym wieku powinny otrzymywać więc nieco bardziej kaloryczną dietę.
Zalecana jest dieta lekkostrawna dla psa seniora. Niemniej istotne jest to, że jedzenie powinno smakować zwierzęciu. Najlepszym rozwiązaniem jest podawanie pełnoporcjowej karmy gotowej - suchej bądź mokrej - opracowanej specjalnie dla starszych psów. W jej składzie powinna znaleźć się optymalna ilość błonnika (około 5% suchej masy), który pobudza perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie. W diecie dla psa seniora powinny pojawić się takie składniki, jak glikozaminoglikany (np. siarczan chondroityny), które wspomagają funkcjonowanie stawów, a także niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) oraz antyoksydanty, które charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym.
Jeśli zęby starszego pupila są w dobrym stanie, nadal warto podawać mu zarówno suchą, jak i mokrą karmę dla psa w puszce. Chrupanie granul wpływa na mechaniczne oczyszczanie zębów, co zmniejsza ryzyko powstawania kamienia nazębnego. Mokra karma jest dla psa bardzo atrakcyjna sensorycznie, charakteryzuje się wysoką zawartością wody i mniejszą kalorycznością niż sucha. Niektóre leciwe czworonogi miewają jednak braki w uzębieniu, co wymusza przestawienie ich głównie na karmę mokrą, która nie wymaga gryzienia. Rozwiązaniem jest też podawanie suchych granulek, uprzednio namoczonych w wodzie.
Dieta psa a jego wielkość - jakie ma znaczenie?
Dieta dla psów małych (do 10 kg)
Wspólną cechą małych psów jest stosunkowo szybkim metabolizm - ich zapotrzebowanie na energię z pokarmu (w stosunku do masy ciała), jest wyższe niż u dużych psów. Szczenięta małych ras rosną szybko i osiągają dojrzałość dużo wcześniej, co wpływa na konieczność szybszego wprowadzenia jedzenia dla dorosłych czworonogów.
Bardzo ważna w diecie psów małych ras, zwłaszcza tych, które zamiast sierści mają włosy, jest odpowiednia ilość białka. Psy, których włosy stale rosną (np. maltańczyk i Yorkshire terrier) aż 30% dziennego zapotrzebowania na białko zużywają na regenerację skóry i włosów. Z kolei niektóre małe rasy, np. buldogi, mają predyspozycje do dolegliwości trawiennych, dlatego też ich pożywienie powinno zawierać podwyższoną ilość wyselekcjonowanego błonnika (powyżej 5%).
Jaka dieta dla psa małej rasy będzie lepsza - oparta na suchym czy mokrym pożywieniu? Psy ras miniaturowych i małych mają skłonności do kamicy moczowej, zatem podawanie mokrej karmy sprzyja ich zdrowiu poprzez dostarczanie dodatkowej porcji płynów. Z kolei twarde granulki suchej karmy mechanicznie oczyszczają powierzchnie zębów, chroniąc je przed nadmiernym osadzaniem się kamienia nazębnego. Rasy miniaturowe mają predyspozycję do chorób przyzębia, gdyż ich zęby są bardziej stłoczone i relatywnie większe w stosunku do wielkości szczęki i żuchwy. Zatem tzw. dieta mieszana polegająca na spożywaniu i suchej, i mokrej karmy będzie dla każdego psa najkorzystniejsza.
Dieta dla psów dużych (powyżej 25 kg)
Dieta psów wszystkich ras powinna być dostosowana do poziomu ich aktywności. Psy pracujące lub sportowe, których aktywność fizyczna jest ponadprzeciętna, wymagają znacznie wyższej podaży kalorii niż psy mające standardową ilość ruchu. W dokładnym określeniu kaloryczności diety może pomóc profesjonalista - najlepiej lekarz weterynarii specjalizujący się w dietetyce. Psy łatwo jest przekarmić i doprowadzić do nadwagi i otyłości. Należy przy tym wspomnieć, że niektóre duże rasy narażone są na rozszerzenie i skręt żołądka, dlatego nie powinny się przejadać, a po posiłku trzeba zapewnić im odpowiednio długi odpoczynek. Psy te powinny otrzymywać więcej mniejszych posiłków dziennie, a godzinę przed i 2 godziny po jedzeniu nie powinny być aktywne.
Nadmierna masa ciała w przypadku dużych ras zwiększa ryzyko chorób stawów, na które i tak narażone są duże psy z racji swej wielkości. W obciążonych stawach mogą pojawić się zmiany zwyrodnieniowe, co wywołuje problemy z poruszaniem się. Duże psy często cierpią na zaburzenia kostnienia w chrząstce stawowej, jeśli rosną zbyt szybko. Sporym problemem są dysplazje stawów biodrowych i łokciowych.
Skłonności do otyłości i chorób układu kostno-stawowego powinny zostać uwzględnione w diecie psów dużych ras. Pełnoporcjowa karma dla dużych czworonogów zawiera:
- odpowiednią ilość substancji wpływających na pracę stawów,
- zbilansowany poziom minerałów,
- odpowiednią (nie za dużą) porcję energii.
Dieta dla psa po kastracji - jak zabieg wpływa na apetyt?
Jednym z istotnych czynników odpowiedzialnych za nadmierną masę ciała u psów jest kastracja. Po zabiegu prawie dwukrotnie zwiększa się ryzyko wystąpienia nadwagi lub otyłości. Przyczyną jest wzrost apetytu spowodowany zaburzeniem równowagi gospodarki hormonalnej. Jej konsekwencją są również zmiany metaboliczne, które sprzyjają odkładaniu się tkanki tłuszczowej.
Aby utrzymać zdrową kondycję ciała psa i zapobiec otyłości, należy po zabiegu zwiększyć codzienną aktywność fizyczną i utrzymywać ścisłą dietę. Dobowa dawka jedzenia dla psa po kastracji powinna zostać dobrana indywidualnie w zależności od trybu życia zwierzęcia, jego aktywności fizycznej, masy ciała oraz wieku.
Zapotrzebowanie energetyczne psów po kastracji zmniejsza się o około 25-30%. Należy dostosować dietę psa, zmniejszając ilość pokarmu lub zmieniając jego dotychczasową karmę na przeznaczoną dla psów po kastracji. Nie każdy pies najada się wystarczająco mniejszymi porcjami jedzenia, dlatego specjalistyczna karma dla psów po kastracji jest dobrym wyborem. Jest ona mniej kaloryczna od zwykłej karmy dla dorosłych zwierząt, więc pies może otrzymywać podobne porcje jedzenia jak przed zabiegiem.
W diecie dla psa po kastracji kluczowych jest kilkanaście tygodni po zabiegu. Po tym czasie ustanawia się nowa równowaga hormonalna.
Odchudzająca dieta dla psa - kiedy jest konieczna?
Przekarmianie czworonoga może doprowadzić do nadwagi i otyłości. Gdy nasz pupil waży za dużo, konieczne jest zwiększenie jego aktywności fizycznej oraz zastosowanie odchudzającej diety dla psa. O nadwadze u psa mówimy, gdy jego masa ciała jest większa od optymalnej o 15-30%, a w przypadku otyłości - przekracza 30%. Zapytaj lekarza weterynarii, jaka jest prawidłowa masa ciała dla Twojego pupila.
Podobnie jak w przypadku otyłych ludzi, psy zmagające się z otyłością żyją krócej niż czworonogi, które mają optymalną masę ciała. Dzieje się tak, gdyż otyłość jest przyczyną licznych przewlekłych schorzeń, które mogą stopniowo pogarszać stan zdrowia psa, m.in. cukrzycy, chorób układu ruchu i nerek, niektórych nowotworów.
Jeśli podejrzewasz u swojego pupila nadwagę lub otyłość, skonsultuj się z lekarzem weterynarii w celu ustalenia optymalnej diety redukcyjnej dla psa. Otyłość to choroba, dlatego jej leczenie musi być przeprowadzone pod okiem specjalisty.
W przypadku nadmiernej masy ciała u psa wskazane jest zmniejszenie porcji pokarmu lub stosowanie pełnoporcjowej karmy o obniżonej kaloryczności w porównaniu ze standardową. Zmiany w diecie psa otyłego powinny być wprowadzane stopniowo. Nagłe zmniejszenie dawki pokarmowej i zwiększenie wysiłku fizycznego może być dla organizmu zwierzęcia zbyt dużym obciążeniem. Leczenie otyłości u psa powinno odbywać się pod nadzorem lekarza weterynarii.
Ważną praktyką w przypadku otyłego czworonoga jest jego regularne ważenie (raz w tygodniu) oraz ocena kondycji ciała według BCS (body condition score). Poproś lekarza weterynarii, aby wyjaśnił Ci, jak prawidłowo przeprowadzić taką ocenę. Dzięki temu możliwe jest kontrolowanie postępów (lub ich braku) zastosowanej diety dla psa.
Optymalna dieta dla psa - pełnoporcjowa karma czy domowe jedzenie?
O kompletności diety dla psa nie decyduje jedynie zawartość poszczególnych surowców w pokarmie (np. mięsa, zbóż lub warzyw), ale głównie ich skład pod względem ilości substancji odżywczych. Bez dokładnej analizy surowców przygotowanie zbilansowanego pokarmu jest w praktyce niezwykle trudne, dlatego mimo szczerych chęci opiekuna, domowa dieta dla psa jest na ogół niekompletna pod względem odżywczym.
Pełnoporcjowe karmy stworzone z myślą o wielkości rasy i wieku psa są idealnie dopasowane do potrzeb czworonogów. W dziennej porcji jedzenia takiej karmy znajdują się wszystkie potrzebne substancje odżywcze, co jest trudne do osiągnięcia za pomocą domowej diety dla psa. Kiedy stosujemy się do zapotrzebowania kalorycznego psa, zwierzę najada się do syta i jednocześnie otrzymuje wszystkie niezbędne składniki odżywcze, bez ryzyka spożycia nadmiaru energii.
Zastanawiasz się, czy lepsza dla Twojego jest mokra karma dla psa, czy sucha? Złotym środkiem jest podawanie obu rodzajów karmy, każdy z nich ma bowiem swoje zalety. Jest to tzw. mieszana dieta dla psa, która polega na łączeniu suchej i mokrej karmy w stosunku 1:1 pod względem masy.
Karma mokra bardzo smakuje psom i jest przez nie chętnie zjadana. Jest też mniej kaloryczna - zawiera nawet 4 razy mniej kalorii w porównaniu z karmą suchą o tej samej masie. Między innymi z tego powodu zaleca się ją dla starszych psów, które mają tendencje do tycia.
Suche jedzenie dla psa pomaga w dbaniu o higienę jamy ustnej, sprzyjają usuwaniu płytki nazębnej. Dlatego też warto przyzwyczajać psa do jedzenia suchego pokarmu już od wieku szczenięcego, żeby od najmłodszych lat zatroszczyć się o zdrowie jego uzębienia.
W diecie psa można uwzględnić również smakołyki. Powinny być to produkty przeznaczone specjalnie dla psów. Podawanie przysmaków służy budowaniu więzi opiekuna z czworonogiem, wspomaga trening i naukę, a także wspiera zdrowie jamy ustnej (przysmaki dentystyczne). Zaleca się podawanie ich w ilości nie większej niż 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego, co powinno zostać odjęte od głównych posiłków.
