W zależności od tego, w jakich warunkach środowiskowych żyje pies lub tego, ile ma lat, jego dieta będzie nieco inna. Inne potrzeby będzie miał zwierzak w budzie, a czego innego potrzebować będzie np. karmiąca suka. Warto sprawdzić dokładnie, czego potrzebuje Twój pupil, zanim samodzielnie zmienisz jego jadłospis. Co zatem powinien jeść pies w konkretnych warunkach?
Kiedy pies jest seniorem
Kiedy pies staje się statecznym seniorem, ważne jest odpowiednie dopasowanie pokarmu do jego zmieniających się potrzeb. Proces starzenia się psa rozpoczyna się już w momencie osiągnięcia dorosłości. W organizmie zachodzą różnego rodzaju zmiany, które ograniczają możliwość adaptacji do zmieniających się warunków – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. W układzie pokarmowym obniża się wydzielanie śliny i soku żołądkowego, zostaje spowolniona motoryka, dochodzi do upośledzenia wchłaniania. Spada również tempo metabolizmu. Nasz pies zazwyczaj staje się mniej aktywny i spędza więcej czasu wylegując się w wygodnym miejscu.
- Psy stają się seniorami w różnym wieku, w zależności od wielkości rasy.
- U psów seniorów spada aktywność fizyczna i tempo metabolizmu, dlatego ich zapotrzebowanie na energię staje się mniejsze.
- Pokarm dla seniorów powinien charakteryzować się wyższą niż u psów dorosłych strawnością i smakowitością oraz musi być kompletny i zbilansowany.
- U psów powyżej 14-15 roku życia może występować niedowaga, co wymusza zwiększenie ilości energii w diecie (np. przez zwiększenie ilości tłuszczu).
W zależności od wielkości psa za seniora uznaje się go w różnym wieku. U ras miniaturowych i małych czas ten przypada w wieku około 9 lat, u średnich – 8 lat, dużych – 7 lat, a u olbrzymich już nawet w wieku 5-6 lat. Uważa się, że pies staje się stary, gdy przeżyje 75-80% przewidywanej długości życia. Dzięki rozwojowi medycyny weterynaryjnej i dobrym warunkom życia nasze czworonogi coraz częściej dożywają sędziwego wieku.
Karma dla starszego psa
Potrzeby żywieniowe seniorów zmieniają się wraz z upływem lat, dlatego pokarm, który otrzymują, powinien być inny niż ten przeznaczony dla psów dorosłych. Należy zwrócić uwagę na skład diety, formę pokarmu, a także sposób żywienia. U psów seniorów często dochodzi do upośledzenia węchu, dlatego ich pożywienie powinno być bardziej atrakcyjne. Spora część czworonogów cierpi w podeszłym wieku na różnego rodzaju choroby stomatologiczne, co także należy uwzględnić, wybierając specjalną karmę dla starszego psa (np. odpowiednia wielkość i kształt granul karmy suchej lub karmy mokre). Dodatkowo, aby nie przeciążać przewodu pokarmowego i nie pogarszać przyswajalności pokarmu, jego dzienną dawkę należy podzielić na kilka (2-3) posiłków o stałych porach. Nie wolno zapominać również o stałym dostępie do świeżej i czystej wody.
U psów seniorów zazwyczaj dochodzi do wzrostu ilości tkanki tłuszczowej i spadku beztłuszczowej masy ciała. Aktywność fizyczna seniorów ulega zmniejszeniu, podobnie jak tempo metabolizmu, co sprzyja wystąpieniu nadwagi i otyłości. Z tego powodu zapotrzebowanie na energię jest u starszych czworonogów mniejsze niż u psów dorosłych. Co powinien jeść starszy pies? Bardzo ważne są kompletność i zbilansowanie pokarmu tak, aby pupil otrzymywał wszystkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach. Jednak u psów powyżej 14-15 roku życia może pojawiać się niedowaga. W takich sytuacjach konieczna jest modyfikacja diety, polegająca na zwiększeniu ilości tłuszczu w pokarmie. W ten sposób jedzenie staje się smaczniejsze, a zwierzę otrzymuje większą dawkę energii.
Pies senior – składniki odżywcze w jego diecie
Tak samo jak w diecie psów dorosłych, wszystkie składniki odżywcze powinny być zbilansowane z energią pokarmową i muszą występować w ilościach zgodnych z normami żywieniowymi. Dieta starszego psa musi być kompletna i zbilansowana oraz charakteryzować się odpowiednią – wyższą niż dla osobników dorosłych – strawnością i smakowitością. Istotna jest także właściwa zawartość włókna pokarmowego (nieco poniżej 5% suchej masy), które wpływa normalizująco na perystaltykę jelit – zazwyczaj obniżoną u psów seniorów. Ponadto dieta czworonoga powinna być wzbogacona o substancje wspomagające funkcjonowanie stawów, takie jak glikozaminoglikany (np. siarczan chondroityny, glukozamina) czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Karma dla starszego psa powinna zawierać przeciwutleniacze (np. witamina E, karotenoidy, selen), które niszczą wolne rodniki mające swój znaczny udział w procesie starzenia.
Pies w budzie i jego dieta
Większość psów zdecydowanie lepiej czuje się w domu. Niektóre rasy o krótkiej sierści i słabo rozwiniętym podszerstku lub bezwłose wręcz nie nadają się do budy. Z kolei inne psy, pomimo fizycznego przystosowania do mieszkania na zewnątrz, będą chciały mieszkać z człowiekiem ze względów socjalnych i psychologicznych. Stały kontakt z człowiekiem jest dla nich niezbędny, by ich życie było szczęśliwe. Jeśli jednak Twój pies mieszka w budzie, ważne jest stworzenie mu przyjaznej przestrzeni, zapewnienie odpowiedniej opieki i właściwego pożywienia.
Każdy pies – również ten mieszkający w budzie – potrzebuje pokarmu kompletnego i zbilansowanego, który zaspokoi jego wszystkie potrzeby żywieniowe. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze różni się u poszczególnych osobników w zależności od rasy, aktywności fizycznej, stanu fizjologicznego i warunków środowiskowych. Co powinien jeść pies w budzie? Musi otrzymywać pożywienie będące źródłem odpowiedniej ilości energii i substancji pokarmowych zgodnie z jego potrzebami. „Kalorie, które zostaną dostarczone z pokarmem, są wykorzystywane do utrzymania metabolizmu spoczynkowego i stałej temperatury ciała oraz do trawienia, wchłaniania i aktywności ruchowej” – wyjaśnia lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka.
Określenie aktywności fizycznej psa w budzie jest kluczowe do ustalenia zapotrzebowania na energię. Należy pamiętać, że energia pokarmowa jest niezwykle ważna dla umożliwienia prawidłowego funkcjonowania organizmu, a wszystkie składniki odżywcze powinny być z nią zbilansowane. Wiele zależy od tego, jaki tryb życia prowadzi Twój pupil – czy jest to pies stróżujący, który całymi dniami „patroluje” rozległy teren, czy może większość czasu spędza na drzemce. Im wyższa aktywność fizyczna czworonoga, tym wyższe zapotrzebowanie na energię. Warto w tej kwestii zasięgnąć porady specjalisty w dziedzinie żywienia psów, gdyż zarówno niedobór, jak i nadmiar kalorii w diecie jest szkodliwy.
Psy, które mieszkają w budzie, są zdecydowanie bardziej narażone na wpływ warunków środowiska – niskich i wysokich temperatur, wiatru, śniegu i deszczu. Do zachowania prawidłowego funkcjonowania organizmu psy muszą utrzymać stałą temperaturę ciała. W przypadku wysokich temperatur wiąże się to z oddawaniem ciepła (przede wszystkim przez zianie), a przy niskich temperaturach z jego wytwarzaniem. Obie sytuacje wymagają dodatkowych nakładów energii, które muszą być uwzględnione w diecie. Zimą, kiedy na dworze panują silne mrozy, warto zapewnić psu ciepły posiłek – na przykład podgrzaną do temperatury ciała mokrą karmę. Należy też zadbać, by pies w budzie miał dostęp do niezamarzniętej wody oraz umożliwić zwierzęciu ogrzanie się w ciepłym pomieszczeniu. W przypadku upałów najważniejszą kwestią jest stały dostęp do czystej, świeżej wody oraz możliwość schronienia się w cieniu. Przeczytaj też nasz artykuł: Spanie dla psa – posłanie czy buda?
Psy pracujące i ich dieta
Każdy pies potrzebuje kompletnego i zbilansowanego pokarmu dostarczającego wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich ilościach i proporcjach. Istnieją jednak określone etapy życia oraz pewne grupy psów, które wymagają od opiekuna szczególnego zwrócenia uwagi na właściwą dietę czworonogów. Tą grupą są między innymi psy pracujące – duża grupa zwierząt wykonujących różnego rodzaju zadania, które wiążą się ze zwiększoną aktywnością fizyczną.
Do psów pracujących należą psy sportowe, policyjne, wojskowe, ratunkowe, pasterskie, psy będące przewodnikami, psi terapeuci, itp. Potrzeby żywieniowe psów pracujących są w większości przypadków zdecydowanie wyższe niż domowych pupili. Co powinien jeść pies pracujący? Prawidłowy pokarm psów pracujących musi być indywidualnie dobrany do potrzeb zwierzęcia, które zmieniają się w zależności od częstości i intensywności wysiłku fizycznego. Również sposób karmienia (ilość, objętość i pory posiłków) powinien być dostosowany do planu treningowego lub „grafiku” psa.
Liczba kalorii, jaką należy dostarczyć psom pracującym, może być bardzo różna. Potrzeby energetyczne niektórych psów, np. greyhoundów biorących udział w wyścigach poza okresem zawodów praktycznie nie odbiegają od zapotrzebowania psów o zwykłej aktywności fizycznej. Z kolei psom zaprzęgowym, startującym w trwających wiele dni wyścigach w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, należy podawać pokarm dostarczający co najmniej kilka razy więcej energii niż domowym pupilom spędzającym większość dnia na kanapie.
Do wytworzenia energii niezbędnej do wykonania pracy nisko i średnio intensywnej wykorzystywane są mechanizmy tlenowe, a substratami stają się odpowiednio kwasy tłuszczowe lub węglowodany. Im dłuższy czas wysiłku, tym ważniejszym źródłem energii stają się tłuszcze, dlatego to właśnie one stanowią podstawę pokarmu psów zaprzęgowych podczas zawodów. U czworonogów wykonujących bardzo intensywną, lecz krótkotrwałą pracę (np. podczas zawodów sprinterskich) wykorzystywany jest mechanizm beztlenowy, a „paliwo” stanowią węglowodany, stąd konieczność ich obecności w diecie takich zwierząt – tłumaczy lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka.
Bardzo ważnymi czynnikami wpływającymi na zapotrzebowanie energetyczne psów pracujących są także stres i warunki środowiskowe, np. temperatura otoczenia. Ukształtowanie terenu i rodzaj podłoża, na którym pies pracuje, także mają kolosalne znaczenie dla wielkości jego zapotrzebowania energetycznego.
Co powinien jeść pies pracujący?
Zawartość makroskładników w diecie psów pracujących musi być zbilansowana z energią pokarmową. W zależności od intensywności pracy zwierzęcia proporcje makroskładników będą się różnić. U psów pracujących białko pokarmowe powinno charakteryzować się wysoką strawnością i wartością biologiczną. Dostarcza ono zazwyczaj między 18 a 25% koniecznej energii metabolicznej, w zależności od intensywności i czasu trwania wysiłku. Tłuszcze są bardzo ważnym składnikiem pożywienia psów pracujących, gdyż stanowią bogate źródło energii.
Mają one szczególne znaczenie dla psów wykonujących pracę wytrzymałościową (np. psy zaprzęgowe). Z kolei u psów startujących w wyścigach na krótkich dystansach, poza czasem zawodów, zalecane ilości tłuszczów nie różnią się od tych w diecie domowego pupila. Należy pamiętać, że przy wzroście zawartości tłuszczu w pokarmie niezbędne jest zastosowanie odpowiednich ilości przeciwutleniaczy (np. witaminy C, E, selenu). Ważną grupą makroskładników w żywieniu psów pracujących są węglowodany. W pokarmie zwierząt wykonujących krótki, intensywny wysiłek stanowią one główne źródło energii uzyskiwanej na drodze procesów beztlenowych i tlenowych, dlatego też powinny znaleźć się w pokarmie w odpowiednich ilościach.
Żywienie psów pracujących stanowi nie lada wyzwanie dla ich opiekunów. Warto w tej kwestii skonsultować się ze specjalistą z dziedziny żywienia psów, aby mieć pewność, że wszystkie potrzeby pokarmowe naszego czworonoga są codzienne zaspokajane. Na rynku są dostępne kompletne i zbilansowane karmy gotowe przeznaczone dla psów aktywnych, które z powodzeniem mogą być stosowane u psów pracujących w zależności od wykonywanego wysiłku.
Karma dla suk w ciąży i przygotowanie do rozrodu
Prawidłowe żywienie jest bardzo ważne na każdym etapie życia psa. Jednak istnieją takie okresy, które wymagają zwrócenia szczególnej uwagi na to, co znajdzie się w misce naszego pupila. Jednym z nich jest czas rozrodu. Rolą opiekuna jest zadbanie o to, by suczka była w optymalnej kondycji, a jej pokarm w pełni zaspokajał szczególne i zmieniające się zapotrzebowania żywieniowe. Jako okres rozrodu w przypadku samic rozumie się czas przygotowania do krycia, ciążę oraz laktację. Na etapie przygotowania do rozrodu zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest takie samo jak u dorosłych osobników. Dlatego też powinno się stosować pokarmy kompletne i zbilansowane, o odpowiedniej strawności, smakowitości, stałym składzie i oczywiście bezpieczne dla zdrowia psa. Jeśli nasz pupil nie jest w optymalnej kondycji, należy dopasować dietę w taki sposób, by stracił on zbędne kilogramy lub przytył. W takiej sytuacji warto poradzić się specjalisty, który dobierze najbardziej odpowiedni pokarm.
Ciąża u psa – dieta
Ciąża u psa trwa średnio 63 dni. W ciągu pierwszych 3-4 tygodni potrzeby żywieniowe samicy nie zmieniają się i można żywić ją w ten sam sposób jak przed ciążą. Intensywny rozwój płodów następuje od około 6 tygodnia (czterdziestego dnia) ciąży, co powoduje, że zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze gwałtownie rośnie i staje się niemal dwukrotnie wyższe niż u dorosłych osobników poza okresem rozrodu.
Zaleca się zwiększenie podaży energii już od piątego tygodnia ciąży psa, aby samica miała szansę zgromadzić rezerwy na ostatnie kilka dni przed porodem, kiedy apetyt zazwyczaj spada lub całkiem zanika. Ze względu na to, że zapotrzebowanie suki na kalorie znacznie rośnie, pokarm, który stosujemy powinien charakteryzować się wyższą koncentracją energii (min. 4 kcal/g suchej masy). W praktyce najlepiej zastosować właściwą karmę już od początku ciąży i odpowiednio ją dawkować zgodnie ze zmieniającym się zapotrzebowaniem suki.
Dla prawidłowego odżywienia w czasie ciąży u psa ważna jest także wysoka strawność makroskładników – białka, tłuszczu i węglowodanów oraz kompletność i zbilansowanie diety. Aby nie obciążać przewodu pokarmowego ciężarnej suki, dzienną porcję pożywienia należy podzielić na kilka mniejszych posiłków (minimum trzy). W przypadku suk ras dużych i olbrzymich z dużą ilością płodów powinno się zastosować żywienie bez ograniczeń, co oznacza, że karma dla suk w ciąży powinna być dostępna dla niej w każdej chwili. Przetestuj suchą karmę Pedigree Junior.
Ciekawostką jest, że okres rozrodu jest jedynym, dla którego zostały ustalone minimalne wym
gane ilości węglowodanów w diecie. Węglowodany są bardzo dobrym źródłem łatwo przyswajalnej energii, stąd ich dodatek staje się niezbędny. Niedobór węglowodanów w diecie ciężarnej suki może być przyczyną wielu zaburzeń, takich jak: zwiększona częstotliwość ronień, niższa masa urodzeniowa szczeniąt i spadek ich przeżywalności. „Szczególnie ważne są 2–3 ostatnie tygodnie ciąży, kiedy hipoglikemia staje się istotnym zagrożeniem, zwłaszcza u suk niedożywionych” – wyjaśnia lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka. Bardzo ważne jest także, aby przyszła psia mama miała nieograniczony dostęp do czystej i świeżej wody.
Karma dla suk karmiących
Po porodzie następuje czas produkcji mleka (laktacji), który trwa około 5-8 tygodni. Na tym etapie potrzeby żywieniowe suki i jej apetyt są jeszcze większe niż w okresie ciąży. Co powinien jeść pies w okresie laktacji? Karma dla suk karmiących musi zawierać większe ilości białka, tłuszczu, witamin i minerałów. Szczególnie ważne są ilości i proporcje wapnia i fosforu. Niezbędna jest także obecność w diecie węglowodanów. Warto pamiętać, że karma dla suk karmiących powinna charakteryzować się wyższą kalorycznością (min. 4-5 kcal/g suchej masy) i strawnością (powyżej 80%).
Dzienną dawkę pożywienia należy podzielić na kilka porcji, a u niektórych suk konieczne jest żywienie bez ograniczeń. Nie można zapominać także o stałym dostępie do wody. To, w jaki sposób sprawdzić, czy nasza czworonożna mama jest prawidłowo żywiona tłumaczy lekarz weterynarii Małgorzata Głowacka: „Ocena żywienia karmiącej suki polega na regularnym kontrolowaniu jej kondycji oraz ilości i jakości wytworzonego mleka, a także przyrostów masy ciała szczeniąt”.
Jak widać na powyższych przykładach m.in. psów starszych, pracujących czy suk ciężarnych, pokarm musi być właściwie dostosowany do indywidualnych potrzeb i predyspozycji psa. Potrzeby te będą się zmieniać wraz z wiekiem i stanem zdrowia. Niebagatelną rolę w kwestii dopasowania pokarmu odgrywają także warunki środowiskowe, w jakich żyje nasz pies oraz poziom jego aktywności fizycznej. Nie ma zatem jednego idealnego sposobu żywienia. Jeżeli więc mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące tego, czy nasz pupil odżywia się prawidłowo, zawsze możemy zasięgnąć opinii lekarza weterynarii. Co zaś najważniejsze, powinniśmy obserwować psa, zwracając szczególną uwagę na każde zmiany w jego zachowaniu, samopoczuciu i wyglądzie.
