Opieka nad Psem

Mowa psa – jak odczytywać znaki, jakie daje nam pupil?

Jednym z powodów, dla których psy tak dobrze funkcjonują w roli zwierząt domowych, jest ich umiejętność komunikowania się z nami. Tak naprawdę to często one rozumieją nas w większym stopniu, niż my jesteśmy w stanie odczytać ich mowę ciała. Jeżeli jednak otworzysz się na to, co Twój pies mówi do Ciebie za pomocą swojej postawy, uszu, pyska, sierści i ogona, to powinieneś lepiej go zrozumieć. Mowa psa potrafi być fascynująca. Warto wiedzieć, że:

Do zbudowania silnej, pozytywnej relacji między psem a opiekunem niezbędne jest zrozumienie psich potrzeb i emocji.
Psy komunikują się ze światem głównie poprzez głos i mowę ciała.
W sytuacjach stresowych, w zależności od temperamentu zwierzęcia, psy mogą wysyłać sygnały uspokajające lub dystansujące.
Do sygnałów uspokajających w mowie psa należą między innymi: odwracanie głowy, mrużenie oczu, oblizywanie się, mlaskanie, ziewanie, podnoszenie łapy, kładzenie się z łapami do góry, spowolniony ruch, zastyganie bez ruchu, machanie ogonem.
Do sygnałów dystansujących w języku psa należą między innymi: warczenie, szczekanie, pokazywanie zębów, stroszenie sierści.

Opieka nad psem i relacja człowieka z pupilem

Pozytywna, silna relacja pomiędzy psem a opiekunem jest źródłem wielu korzyści dla obu stron. Pozwala lepiej radzić sobie ze stresem, zmniejsza prawdopodobieństwo rozwoju otyłości i wystąpienia alergii u dzieci oraz zawału serca u osób dorosłych, wspomaga także rozwój emocjonalny dzieci. Opieka nad psem wymaga zbudowania więzi między pupilem a człowiekiem, do tego z kolei niezbędne jest zrozumienie oczekiwań i potrzeb psa oraz jego sposobów komunikacji.
Psy zdobywają informacje z otoczenia głównie za pośrednictwem zmysłu powonienia, jednak bardzo ważnym elementem w komunikacji z innymi osobnikami jest również głos, mowa ciała i dotyk. Intensywność sygnałów, które psy wysyłają ustawieniem swojego ciała, zależy od tego, czy długo wychowywały się przy matce i czy mają na co dzień kontakt z innymi osobnikami swojego gatunku. U czworonogów, które są pozbawione towarzystwa innych psów i od urodzenia były wychowywane przez człowieka, mowa ciała może być słabiej wyrażona.

Zachowanie psa – czytaj z niego jak z książki

Psy, jeśli ich zachowanie nie jest zaburzone, nie dążą do konfrontacji i z natury nie są agresywne czy dominujące. W większości przypadków psy najpierw sygnalizują poczucie zagrożenia i dopiero, jeśli te sygnały zostaną zignorowane przez drugą stronę (człowieka lub psa) może dojść do ataku. Kiedy Twój pupil czuje się niepewny lub zdenerwowany, może na przykład odwracać głowę czy też ustawiać się bokiem. Dzieje się tak, gdy przytulasz psa, unosisz go, mówisz do niego głośno, patrzysz się wprost w oczy zwierzęcia lub idziesz prosto na nie. Pies, odwracając głowę lub całe ciało, daje do zrozumienia, że sytuacja nie jest dla niego komfortowa. Pupil może również przymykać oczy, przekazując, że pomimo tego, że zachowanie Twoje lub innego zwierzęcia denerwuje go, nie zamierza atakować.

Czasem w sytuacji stresowej pies oblizuje się, mlaska lub ziewa. W ten sposób także chce przekazać, że jest zdenerwowany. Kiedy pies spotyka innego osobnika swojego gatunku lub wyczuwa jakieś zagrożenie, może swoim zachowaniem próbować uspokoić się i unikać konfliktu. W takiej sytuacji porusza się w zwolnionym tempie, zastyga bez ruchu, udaje, że wącha podłoże, a czasem wręcz kładzie się z łapami do góry, odsłaniając brzuch. Te sygnały pokazują, że pies nie dąży do starcia. Zachowaniem uspokajającym lub zapraszającym do zabawy jest także pozycja z uniesionym zadem i wyciągniętymi, położonymi na ziemi przednimi łapami.

Często po takim sygnale psy zaczynają się radośnie gonić, skłaniają nas do rzucenia piłki bądź mobilizują do innej wspólnej zabawy. Opisanej pozycji zazwyczaj towarzyszy machanie ogonem. Na ten ostatni psi gest należy jednak zwrócić baczniejszą uwagę, gdyż machanie ogonem może oznaczać zarówno radość, jak i lęk. Warto interpretować ten sygnał łącznie z innymi elementami mowy psa, takimi jak ustawienie uszu, skierowanie wzroku itp. Kiedy pies chce uspokoić siebie lub innego osobnika (człowieka, psa), może wykorzystać także inne gesty np. podnoszenie łapy czy minę do złudzenia przypominającą uśmiech z uniesionymi ku górze wargami i odsłoniętymi zębami. Warto reagować na język psa i jego mowę ciała, a potem widząc uspokajające reakcje czworonoga, zmodyfikować swoje postępowanie, np. nie patrzeć pupilowi prosto w oczy, zmierzać do niego nie na wprost, a po łuku lub przemawiać do niego łagodnym głosem. Kiedy sygnały uspokajające są wysyłane do innego psa, nie próbujmy gwałtownie reagować, np. krzycząc czy siłą odciągając swojego pupila. Takie zachowanie może spowodować zaognienie sytuacji i wyzwolenie agresji jednej ze stron. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o zachowaniu psa, przeczytaj nasz artykuł: Nauka komend dla psa – siad, leżenie, przychodzenie.

Warczenie psa – złe zachowanie czy sygnał?

W zależności od temperamentu naszego pupila i siły odczuwania zagrożenia w momencie niepewności i stresu pies może próbować uspokajać siebie i otoczenie, stosując sygnały uspokajające lub próbować odstraszyć rywala za pomocą sygnałów dystansujących. Do tych ostatnich należą między innymi warczenie, pokazywanie zębów, nastroszenie sierści i szczekanie. Myślimy wtedy, że zachowanie psa jest karygodne, a w takiej sytuacji zwierzę ostrzega: jeśli zagrożenie nie ustąpi, gotowe jest zaatakować. Nigdy nie należy ignorować tego rodzaju sygnałów, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z obcym zwierzęciem, ponieważ to swego rodzaju mowa psa. Z kolei jeśli nasz pies zachowuje się w ten sposób wobec członków rodziny, warto głębiej zastanowić się nad przyczyną jego postępowania. Być może brak mu poczucia bezpieczeństwa i nie są spełniane jego naturalne potrzeby. Dobrym rozwiązaniem będzie konsultacja z doświadczonym trenerem psów lub behawiorystą.

Język psa – jak rozpoznać, czego chce?

Asymetryczny uśmiech: „Zostańmy przyjaciółmi!”.
Wargi cofnięte, aby odsłonić zęby: „Nie podchodź bliżej!”.
Jak wyżej z warknięciem: „Ostrzegam Cię!”.
Uszy postawione: „O co chodzi?”.
Uszy do tyłu albo spłaszczone: „Pomóż, nie mam co do tego pewności.”
Oczy zmrużone: „Czy życie nie jest wspaniałe!” albo „Jestem tylko małym szczeniaczkiem, proszę, bądź miły!”.
Oczy szeroko otwarte: „Po prostu pozwól mi zająć się tym listonoszem/kotem/wiewiórką/gumowym kurczakiem!”.
Przednia łapa podniesiona: „Bawmy się!”.
Szybki ukłon ze szczeknięciem: „A teraz się ze mną baw!”.
Skakanie wokół Ciebie albo innego psa: „Pogońmy się!”.
Zjeżenie - podniesione uszy, ogon i sierść na grzbiecie: „Jestem najwyżej w hierarchii!”.
Jak wyżej plus wolne machanie ogonem i powarkiwanie: „I nie zapominaj o tym!”.
Przysiadanie, ogon nisko i przesadne nim machanie: „Ty jesteś szefem!”.
Jak wyżej plus lizanie: „Jestem Twoim lojalnym, najlepszym przyjacielem!”.
Przewrócenie się na grzbiet: „Mój los jest w Twoich rękach!”.
Swobodne merdanie ogonem: „Jestem szczęśliwy! Bądźmy przyjaciółmi!”.
Powolne i sztywne machanie ogonem ustawionym w pozycji poziomej: „Uważaj, mogę ugryźć!”.
Ogon przylegający do tylnych łap: „Boję się!”.
Machanie opuszczonym ogonem: „Przepraszam!” (U psów niektórych ras, np. u psów rasy whippet albo chartów, ogon z natury jest opuszczony. Generalnie jednak ogon podniesiony wyżej niż 45 stopni w stosunku do kręgosłupa obwieszcza zainteresowanie i czujność.).