Żywienie dorosłego psa - wszystko, co powinien wiedzieć opiekun

Spis treści:

1. Żywienie dorosłego psa od podstaw 
2. Żywienie dorosłego psa - ciąża oraz laktacja
3. Jak karmić dorosłego psa, by zapobiec otyłości?
4. Żywienie dorosłego psa - TO musisz wiedzieć!

Żywienie dorosłego psa od podstaw 

Na zapotrzebowanie energetyczne oraz potrzeby odżywcze psa wpływa wiele czynników. Co więcej, zwierzęta mają również swoje indywidualne wymagania, które musimy uwzględnić, planując ich menu. Weź pod uwagę przede wszystkim:

• wiek psa,
• rasę,
• masę ciała,
• poziom aktywności fizycznej,
• ewentualną kastrację/sterylizacją,
• stan zdrowia psa lub ewentualne choroby, w tym alergie,
• wyjątkowe etapy w życiu, jak np. ciąża lub laktacja.

Jak zatem w kontekście tych informacji powinno wyglądać żywienie dorosłego psa? Eksperci wskazują, że psie dania powinny codziennie dostarczać naszym czworonożnym towarzyszom ponad 40 substancji odżywczych! Każda z nich jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania zwierzęcia - by było silne, pełne witalności, energii do zabawy, ciekawości i chęci do budowania coraz to bliższej relacji z nami! Oto niektóre ze składników odżywczych, jakie powinny znaleźć się w diecie czworonoga:

• Witamina A - to silny naturalny antyoksydant, który chroni psa przed wystąpieniem stresu oksydacyjnego. Jest to sytuacja, w której organizm nie nadąża z pozbywaniem się wolnych rodników i zaczynają one przewyższać liczbę korzystnie oddziałujących przeciwutleniaczy. Należy uważać, by do tego nie doszło, ponieważ jest to stan bardzo niebezpieczny - osłabia odporność, zwiększa ryzyko chorób nowotworowych, może być przyczyną niepłodności itd. Witamina A będzie zatem dużym wsparciem w tym zakresie! Co więcej, pozytywnie wpływa też na wzrok psa, skórę oraz wspomnianą już odporność. 
• Kwasy tłuszczowe omega-3 - one także korzystnie oddziałują na układ immunologiczny zwierzęcia. Zmniejszają ryzyko wystąpienia stanów zapalnych, a kiedy do nich dojdzie, wspierają organizm w walce z nimi. Są też niezwykle pomocne dla skóry i sierści psa - by była silna, gęsta i błyszcząca! Opisywane tu tłuszcze wspierają też serce czworonoga, pracę nerek oraz umożliwiają rozpuszczanie się witamin A, D, E i K. Co jednak istotne, należy pamiętać o odpowiednim utrzymaniu proporcji pomiędzy kwasami omega-3 a omega-6 w diecie naszego ulubieńca. Jeśli będą one zaburzone, ewentualny pozytywny wpływ tych składników może się odwrócić i koniec końców mogą działać niekorzystnie. 
• Żelazo (Fe) - składnik niezbędny do produkcji hemoglobiny, czyli jednego z najistotniejszych elementów krwi. To dzięki niej krew może transportować tlen do wszystkich narządów i tkanek w organizmie. Żywienie dorosłego psa powinno uwzględniać codzienne dostarczanie min 9 mg żelaza na 1000 kcal (wytyczne FEDIAF, 2018). Skąd czerpiemy żelazo? Dostarczy je naszemu ulubieńcowi przede wszystkim mięso, produkty pochodzenia zwierzęcego np. wątroba, ale też niektóre produkty roślinne, w tym zboża. Co istotne, wskazuje się, że białka soi mogą osłabiać wchłanianie żelaza, dlatego też, jeśli Twój pies jest wegetarianinem i jego dieta jest bogata właśnie w soję, poleca się zwiększenie podaży żelaza. 

To tylko kilka niezbędnych naszym czworonogom składników - zaledwie ich niewielki procent! Łatwo jednak zauważyć, jak każdy z nich jest niezwykle ważny. Czy zatem karmienie dorosłego psa, w kontekście zapewnienia mu wszystkiego, czego potrzebuje, jest możliwe za pomocą posiłków przygotowywanych samodzielnie? Owszem jest, lecz wymaga dużej wiedzy, jakościowych produktów, odpowiedniej ich obróbki, a także… czasu na gotowanie, edukację w temacie żywienia, komponowanie składników. Znacznie łatwiej jest oddać ten obszar w ręce specjalistów i postawić na gotowe karmy pełnoporcjowe. Są one kompletne, co oznacza, że zawierają wszystkie niezbędne elementy i - co ważne - występują one w takim stosunku względem siebie, by rzeczywiście pomagać naszym psom, a nie przypadkiem zaszkodzić. Pamiętajmy, nasi ulubieńcy nie jedzą tego samego, co my - nie należy podawać im jedzenia przeznaczonego dla ludzi.

Żywienie dorosłego psa - ciąża oraz laktacja

Jednym ze wspomnianych wcześniej ważnych etapów w życiu dorosłego psa - w tym przypadku suki - jest ciąża oraz okres laktacji. Ciąża u psów trwa średnio 63 dni, a zmiany żywieniowe w tym okresie zależą głównie od stopnia jej zaawansowania. Co warto wiedzieć?

• Przez pierwsze 3-4 tygodnie ciąży wymagania żywieniowe przyszłej psiej mamy nie zmieniają się - można karmić ją w taki sam sposób jak dotychczas (o ile była żywiona prawidłowo). 
• Ilość podawanego naszej suce jedzenia powinniśmy zacząć zwiększać około 5. tygodnia ciąży - chociaż intensywny wzrost płodów rozpoczyna się od 6. tygodnia, warto zwiększyć kaloryczność wcześniej. Pozwoli to zbudować rezerwy przed ostatnim tygodniem ciąży, kiedy to zwykle suki nie mają już apetytu - ciąża to ogromne wyzwanie dla ich organizmów!
• Aby nie zwiększać objętości posiłków, co mogłoby spowodować przeciążenie układu pokarmowego suki, lepiej po prostu podzielić dzienną dawkę dostarczanej energii na więcej porcji. Jeśli standardowo nasz pies je 2 posiłki, dodając dodatkową dawkę kalorii, które są niezbędne w okresie ciąży, zaserwuj mu trzecie danie. 
• Pamiętajmy o dostępie do świeżej i czystej wody - musi być nieograniczony! W tym czasie jest ona potrzebna nie tylko do nawodnienia organizmu przyszłej mamy, lecz także do tworzenia mleka dla jej szczeniąt.
• Jak zwiększa się masa ciała w czasie psiej ciąży? Przyszła mama przybiera około 15-25% swojej dotychczasowej masy. Po porodzie zwykle zostaje około 5-10%, co tylko w niewielkiej części jest tkanką tłuszczową.

Po urodzeniu psich maluszków ich mama zaczyna karmienie - jak to jest z psią laktacją? Trwa około 5-8 tygodni (najwięcej mleka wytwarza się zwykle w okresie od 3.-5. tygodnia). Apetyt suki jest wtedy zwiększony, podobnie jak zapotrzebowanie zarówno na energię, jak i składniki odżywcze - jest to najbardziej wymagający pod tym względem czas w życiu psa. Ważne więc, aby dostarczać mu wysokokaloryczne posiłki - podobnie jak wcześniej, lepiej zwiększyć ich częstotliwość niż objętość, co nie naraża przewodu pokarmowego na przeciążenie. Dbanie o odpowiednie żywienie w tym szczególnym okresie jest bardzo ważne. Jeśli psia mama nie będzie otrzymywała odpowiedniej dawki kalorii, odbije się to nie tylko na niej, lecz także na nowo urodzonych malcach - nadmierne chudnięcie często skutkuje osłabieniem lub nawet utratą laktacji. Zadbajmy więc w tym czasie o oba pokolenia!

Jak karmić dorosłego psa, by zapobiec otyłości?

Masa ciała w ciągu całego życia psa ulega wahaniom, które zależne są m.in. od panujących warunków środowiskowych, stanu emocjonalnego zwierzęcia czy chociażby od opisanej wcześniej ciąży (co, rzecz jasna, dotyczy suk). Warto jednak wiedzieć, że jeśli osiągnięta po zakończeniu rozwoju optymalna masa ciała psa ulega podwyższeniu o więcej niż 10%, powinna zapalić się nam czerwona lampka, ponieważ nadwaga i otyłość są niebezpieczne dla naszych zwierząt.

• Nadwaga u psa – przekroczenie optymalnej masy ciała o min. 15%.
• Otyłość u psa – przekroczenie optymalnej masy ciała o więcej niż 30%.

Co ważne, są to stany, które nie stanowią tylko problemu wizualnego, lecz przede wszystkim zdrowotny – otyłość to poważna choroba, a jej główną przyczyną jest nadmierne karmienie dorosłego psa. Podawanie mu zbyt dużej ilości kalorii – czyli przekraczającej jego zapotrzebowanie – powoduje magazynowanie ich w formie tkanki tłuszczowej. Warto podkreślić, że jest to problem dotykający coraz większą grupę zwierząt. Dane wskazują, że od 1990 do 2007 roku odsetek psów z nadwagą i otyłością wzrósł z 25 do 37% (dane dotyczą krajów wysokorozwiniętych).

Dlaczego powinno nas – opiekunów – to niepokoić? Skutki otyłości są bardzo niebezpieczne zdrowotnie, a także utrudniają codzienne funkcjonowanie naszego czworonoga. Konsekwencją mogą być m.in. problemy z układem ruchu, ale też cukrzyca, zaburzenia hormonalne, obniżona odporność, zwiększone ryzyko nowotworów i inne.

Pamiętajmy, najlepsza jest w tym kontekście profilaktyka, czyli niedopuszczenie do rozwinięcia się u psa nadwagi, a tym bardziej otyłości. Ważne jest więc zapewnienie zwierzęciu odpowiedniej dawki ruchu, ale przede wszystkim żywienie dorosłego psa zgodnie z jego zapotrzebowaniem energetycznym. Co istotne, warto wiedzieć, że na owo zapotrzebowanie wpływają m.in. sterylizacja i kastracja – jeśli nasz pies jest po którymś z wymienionych tu zabiegów, jego zapotrzebowanie zmniejsza się o około 25-30%. Do nadwagi predysponowane są też niektóre rasy, w tym chociażby Labrador Retriever, Terier szkocki, Cocker-spaniel czy Beagle. Miejmy więc ich masę ciała pod szczególną kontrolą, a na każdej wizycie u lekarza weterynarii zważmy ulubieńca i sprawdźmy, czy jego indeks kondycji ciała (BCS- body condition score) na pewno mieści się w granicach normy.

Żywienie dorosłego psa - TO musisz wiedzieć!

• Co nie powinno znaleźć się w diecie psa? Niektóre produkty - dla nas często będące smakołykami - dla naszych ulubieńców są toksyczne. Psom nie powinno się podawać: czekolady ani jej przetworów, winogron oraz rodzynek, awokado, orzechów makadamia, cebuli ani szczypiorku, owoców pestkowych (a w zasadzie pestek - to one są niebezpieczne).
• Kości są przysmakiem psów tylko w bajkach! Owszem, w smaku mogą być niezwykle kuszące dla czworonogów, lecz jednocześnie są też zagrażające ich zdrowiu. Po pierwsze, dla zębów - kości są na tyle twarde, że mogą spowodować ich uszkodzenie. Po drugie, dla układu pokarmowego - kości nie ulegają stawieniu w takim stopniu jak inne pokarmy i mogą prowadzić do niedrożności jelit, co zagraża życiu czworonoga.
• Czy zatem trzeba całkowicie zrezygnować z przekąsek dla psów i różnego rodzaju smaczków? Zdecydowanie nie! Odpowiednie żywienie dorosłego psa to podawanie mu niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie także frajda. Co przy tym ważne, niektóre z przekąsek  mogą dostarczać obu tych elementów! Warto postawić m.in. na przekąski stomatologiczne DentaStix, które będą zarówno znakomitą nagrodą oraz przyjemnością, jak i sposobem na zadbanie o zęby psa. 
• Jak często karmić dorosłego psa? W większości przypadków dobrze sprawdzają się dwa posiłki dziennie. Co więcej, warto zapoznać się z instrukcją karmienia czworonoga, którą znajdziemy na opakowaniach karm. Pomaga ona określić odpowiednie dla naszego zwierzęcia ilości. 
• Najlepiej posiłki serwować naszym ulubieńcom rano i po południu lub wieczorem - wskazane są mniej więcej te same pory. Rutyna dobrze działa na nasze psy!
• Co do sposobu karmienia, nie zapominaj, że posiłków nie powinno podawać się psu przed spacerem - może to utrudnić trawienie, a nawet doprowadzić do niebezpiecznego rozszerzenia i skrętu żołądka. Po spacerze odczekaj około 15 minut i na spokojnie, kiedy zwierzę już odetchnie po wysiłku, zaserwuj mu jego ulubione danie - smacznego!